Tesla ve SpaceX’in Üst Yöneticisi Elon Musk, Twitter’ı 25 Nisan 2022’de 44 milyar dolara satın almıştı. O günden bu yana Twitter’da var olan birçok gelişme ve değişiklikler kullanıcılarını mutlu edemedi.
İlginç olan ise kullanıcıların Twitter’a yönelik birçok şikayeti olmasına karşın, Elon Musk’ın uygulamayı devraldığından bu yana Twitter kullanımının tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşması. Bu durum tam olarak post-modern dönem tüketici paradoksuna güzel bir örnek diyebiliriz 😊
Tüm bunların yanında Twitter’ın manipülasyona daha açık hale gelmesi, algoritmalarda yapılan değişiklikler ve son dönemlerde hayata geçirilen ücretli mavi tık uygulaması gibi adımlar, birçok kullanıcı tarafından da tepkiyle karşılandı. Twitter cephesinde bu tarz gelişmeler yaşanırken Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey’in ayak sesleri duyulmaya başlandı ve bu adımlar sosyal medya kullanıcılarını heyecanlandırmaya yetti. Dorsey tarafından kurulan merkezi olmayan sosyal medya kanalı olan Bluesky uygulaması yakın zamanda Apple Store’da yerini aldı.
Şu an Bluesky küçük ve seçilmiş bir kitleyle başladığı için, Bluesky’da spam, trol, nefret söylemi gibi sorunlar oldukça az. Twitter özellikle son yıllarda yoğun toksik içerikle, kutuplaşma ve trol fabrikalarıyla gündeme geldi. Bluesky, hâlâ gelişmekte olan bir platform olduğu için kullanıcıların önerileri ve katkıları doğrultusunda evrim geçiriyor. Twitter ise oturmuş (ve Elon Musk sonrası daha çok “deneysel ama kontrolsüz”) bir sistem hâline geldi.
Bluesky henüz davetli bir beta olarak mevcut olsa da, App Store’a gelişi, halka açık bir lansmanın yaklaşabileceğinin sinyallerini veriyor. Şu ana kadar paylaşılan görsellerden görülebileceği üzere platformun yapısı yorumlar, beğeniler, retweetler ve profiller dahil olmak üzere Twitter’a oldukça benzemekte.
Aslında bu proje Jack Dorsey’in Twitter’da olduğu dönem başlamış. Bu projenin ana amacı ise sosyal platform yönetimine yeni bir yaklaşım olan ‘sosyal medya için açık ve merkezi olmayan bir standart’ geliştirme konusuna odaklanmış.
Bluesky özellikle Twitter’dan yorulan ve sıkılan kullanıcılar için bir alternatif bir mecra olacak mı henüz belirsiz. Şu an sadece mail adresinizle üye olabilmek için talepte bulunuyorsunuz. Şüphesiz ki Twitter’ın ilk çıktığı dönemlerdeki o sade ve özgün yapı Bluesky’a aktarılabilirse hızlı bir ivme yakalanabilir.
Bu arada Twitter’a alternatif olarak sadece Bluesky’ı düşünmeyin. Örneğin, Mastodon isimli uygulama da benzer bir yaklaşıma sahip olmasına karşın halen o güçlü üye olma ivmesini yakalayabilmiş değil.
Twitter aslında tamamen merkezi. İçerik moderasyonu, algoritmalar ve veriler tek bir şirket (X Corp.) tarafından kontrol ediliyor. Bluesky ise merkeziyetsiz yapıya sahip. AT Protocol (Authenticated Transfer Protocol) kullanılıyor, bu da kullanıcıların farklı sunucular arasında geçiş yapmasına olanak tanıyor. Kritik noktalardan bir diğeri ise Twitter’da algoritma şeffaf değil. Kullanıcıların ne göreceğine dair kararlar şirketin algoritmasıyla belirleniyor. Bluesky’da ise algoritmalar açık kaynaklı. Kullanıcılar kendi algoritmalarını seçebilme ya da geliştirebilme olanaklarına sahip. Bluesky aslında daha metin odaklı bir yapıda. Şu an için DM, video gibi gelişmiş özellikler sınırlı.
Bluesky uygulamasında 256 karakterlik bir gönderi oluşturmak hakkınız olduğunu (Fotoğrafları da içerebilen) ifade edelim. Kullanıcı ara yüzü bakımından ise Twitter’ın ilk dönemlerindeki gibi oldukça basitleştirilmiş bir yapıya sahip. Bluesky şu an için henüz reklamsız, algoritmik manipülasyonsuz. Twitter ise son dönemde çok fazla reklam, önerilen içerik ve “abone ol” baskısıyla dolu. Bluesky, Twitter gibi dev bir platformun “neleri eksik yaptığını” gösteren bir deneysel laboratuvar gibi. Kurucularının da en büyük yaklaşım ve anlayışı tam olarak bu eksikliklerin üzerine kurulmasından geliyor.
Veri ve algoritma kontrolünü geri istiyorsanız, dijital özgürlük senin için önemliyse ve daha az gürültü, daha çok değerli içerik arıyorsanız Bluesky bunun için bir fırsat olabilir. Bluesky, özgürlük ve şeffaflık ilkeleriyle öne çıkan, sadelik ve merkeziyetsizlik üzerine kurulu bir sosyal medya deneyimine sahip. Kullanıcının kontrolünü önceliklendiren bu platformun en öne çıkarıcı özellikleri arasında algoritma çeşitliliği, etik duruşu ve güvenli yapısı geliyor. Domain tabanlı dijital kimlik sistemi, kişiselleştirme imkânı ve sade kod anlayışıyla teknolojiyi insan odaklı kılmaya odaklanılmış bir yapı. Etik moderasyon, temiz akış ve gelişime açıklık gibi değerlerle şekillenen Bluesky; teknofelsefi bir duruş sergileyerek dijital kimlik çağını yeniden tanımlamaya odaklanmış bir sosyal medya mecrası.
Her ne olursa olsun Bluesky, sosyal medya anlayışına getirdiği yapısal yeniliklerle öne çıkan, dijital dünyada bireye daha fazla söz hakkı tanıyan bir platform. Şu an bu platform henüz çok yeni ama kurucu ekipleri de aslında bir o kadar bu işi bilen insanlar. Bu mecra şimdilik topluluk temelli yapısıyla, daha sakin, daha düşünsel ve daha kaliteli etkileşimlere olanak tanıyor ama zaman ne gösterir hep beraber göreceğiz.
Bluesky, Twitter’ın zamanla eleştirildiği noktaları daha adil, açık ve kullanıcı odaklı bir sistemle dönüştürmeye çalışan bir yanıt olarak doğdu. Aslında Bluesky Twitter’ın kurucu ortaklarından biri ve uzun süre CEO’su olarak görev Jack Dorsey’in başlattığı bir proje. Bu proje ilk olarak Twitter tarafından fonlandı, ancak Twitter’dan bağımsız çalışacak şekilde yapılandırıldı.2022 itibarıyla Bluesky, ayrı bir şirket olarak Twitter’dan tamamen bağımsız hale geldi.
Bluesky, doğrudan Twitter’ın kurucularından Jack Dorsey’in fikri ve desteğiyle doğdu ama şu an tamamen bağımsız bir ekip tarafından yönetiliyor. Yani, Twitter’ın içinden çıkan ama ona alternatif olmak isteyen bir yapı.
Leave a Reply